In veel literatuur en op het internet wordt gesteld dat etherische oliën risicovolle stoffen zijn die tijdens zwangerschap vermeden moeten worden. Bewijs is er niet. Wel voor het tegendeel; ze zijn bij verantwoord gebruik weldadig, geven ontspanning, kunnen helpen bij kleine klachten en lijken – bij twee manieren van gebruik – zeer veilig gedurende de zwangerschap. Verdamping via een diffuser en het gebruik op de huid zijn geschikte toepassingen van etherische oliën waarbij nog nooit schade is aangetoond voor het ongeboren kind. Inname van oliën is een andere zaak. De opname in het lichaam is via de mond 100% en bestanddelen van oliën kunnen dan de placenta passeren. Dit betekent dat oraal gebruik van oliën tijdens de zwangerschap moet worden afgeraden.
Zolang etherische oliën bestaan worden ze al door vrouwen ingezet voor verzorging van huis en haar, ook tijdens de zwangerschap. Ook als ze zwanger waren. Kennis van kruiden en extracten was voor veel mensen in vervlogen tijden toegankelijk, maar een groot deel van die wijsheid en kunde zijn verloren gegaan. Ervoor in de plaats zijn verhalen gekomen over schadelijkheid van etherische oliën voor het ongeboren kind. Maar bewijs ervoor bestaat voor geen enkele olie.
In het Nabije Oosten en onder meer India is aromatherapie nog steeds heel levendig. Bij ons in het Westen gaan vooral verhalen rond over vermeende schadelijkheid. “Roos in de eerste drie maanden niet gebruiken, want dat zou niet veilig zijn.” Dan zou een zwangere vrouw ook niet aan rozen mogen ruiken omdat rozengeur benzylalcohol bevat dat toxisch is in hoge doseringen. “Geen tandenpoetsen met pepermunttandpasta; pepermunt is toxisch in doseringen hoger dan 168 gram.” Op internet gaan veel lijsten rond met daarop basilicum als contra-indicatie bij zwangerschap, maar Italiaanse (zwangere) vrouwen gebruiken zonder problemen basilicum en pesto in hun dieet.
Bij het masseren van een zwangere vrouw is het cruciaal om de gevoeligheid van de vrouw, de sterkte van de etherische oliën en eventuele klachten in overweging te nemen. Een algemene richtlijn is om gemiddeld 10 druppels etherische olie per 100 ml massageolie te gebruiken, maar deze hoeveelheid kan worden aangepast afhankelijk van de individuele behoeften en voorkeuren.
Bij het gebruik van aromatherapie en zwangerschapsmassage is het essentieel om de keuze van oliën zorgvuldig te overwegen. Oliën die heel veilig gebruikt kunnen worden bij een zwangerschapsmassage zijn onder meer mandarijn, sinaasappel, citroen, limoen, grapefruit, neroli, sandelhout, kamille, den, niaouli, benzoë, wierook, geranium, patchouli, ho-hout, roos, scharlei, ylang-ylang en tea tree. Het is raadzaam om oliën te verdunnen met de maximale concentratie van 1% en ze te mengen met draagoliën zoals jojoba-, kokos-, zoete amandel- of abrikozenpit-olie.
Hoewel essentiële oliën over het algemeen veilig in gebruik zijn, is het belangrijk om op te merken dat er enkele uitzonderingen zijn. Het is verstandig om oliën zoals oregano, kaneelschors en cassia te vermijden, zelfs bij uitwendig gebruik, wegens hun embryotoxische werking. Dierstudies hebben aangetoond dat deze oliën schadelijke effecten kunnen hebben aan kernen en een verhoogde mate van celdood. Hoewel deze effecten alleen werden waargenomen bij zeer hoge inwendige doseringen, is de aanbeveling toch om deze oliën ook uitwendig te vermijden.
Ten slotte is het altijd verstandig om bij twijfel advies in te winnen bij een gekwalificeerde aromatherapeut of gezondheidsdeskundige, vooral tijdens de zwangerschap, om ervoor te zorgen dat de gekozen oliën en massagepraktijken veilig zijn voor zowel de moeder als het kind.