Lucht in huis niet fris

De luchtkwaliteit binnenshuis is vaak slechter dan mensen beseffen. Vaak slechter dan de kwaliteit van de buitenlucht. Het lijkt alsof de binnenlucht steeds minder zuurstof bevat en meer en meer toxische stoffen. En dan te bedenken dat we maar liefst negentig procent van ons leven binnen muren doorbrengen. Door o.a. gebrek aan ventilatie, zeer goede isolatie, vocht, aanwezigheid van huisstofmijt, sigarettenrook, chemische stoffen, microben (schimmelsporen, bacteriën en virussen) wordt de binnenlucht langzamerhand steeds vuiler. In de Verenigde Staten is een slechte luchtkwaliteit al vaker aangewezen als één van de vijf grootste en voornaamste risico’s voor de gezondheid.

Vooral in gesloten ruimten waar de hele dag de airconditioning zoemt en geen raam open kan, kan vervuilde lucht met bacteriën, schimmels en virussen een bedreiging voor onze gezondheid vormen. Dit kan leiden tot uiteenlopende klachten als: hoofdpijn, geïrriteerde slijmvliezen (luchtwegen, ogen, neus), astma, allergie, slapeloosheid en vermoeidheid.

Uiteraard is een goede ventilatie (en dus af en toe het raam open) een eerste vereiste om de omgeving van nieuwe lucht (en zuurstof) te voorzien. Daarnaast is er een aantal mechanische apparaten op de markt die ook voor een verbetering van de lucht kunnen zorgdragen. Ziekmakende microben en andere vervuilende stoffen in de lucht worden verwijderd door o.a. het gebruik van filters en ionisatie.

Luchtzuiverende aroma’s

Een eenvoudige methode om de luchtkwaliteit in een ruimte te verbeteren is de verdamping van essentiële oliën. Dit zijn natuurlijke, microben dodende stoffen die in staat zijn bacteriën, virussen en schimmels uit te schakelen. Eén belangrijke verklaring voor deze eigenschap van essentiële oliën is hun vermogen de celmembraan van de microben binnen te dringen en de stofwisseling in de cel te ontregelen. Zo kunnen bacteriën en zelfs virussen onschadelijk worden gemaakt.

Als we kijken welke chemische verbindingen in essentiële oliën zorg dragen voor de desinfecterende en antiseptische werking in de lucht, zijn het vooral de lichte moleculen die snel kunnen verdampen en zich tamelijk snel in de lucht kunnen verspreiden. Het zijn zogenaamde monoterpeenverbindingen in essentiële oliën die een krachtige microbendodende en luchtzuiverende werking bezitten. Alle oliën uit de dennenfamilie (Pinaceae) en de citrusfamilie (Rutaceae) bevatten hoge percentages monoterpenen in hun oliën, waardoor ze sterk antiseptisch in de lucht werken. Oliën uit de dennenfamilie zijn o.a. grove den, (zilver)spar en lariks. Olie uit de dennennaalden maken de lucht vrij van schimmelsporen. (Motienujaite 2004). Voorbeelden van citrusoliën zijn citroen, limoen, grapefruit, sinaasappel en mandarijn. Maar ook een olie als olibanum of wierook (Boswellia carterii) bevat hoge percentages monoterpenen. Essentiële oliën zoals tea tree (Melaleuca alternifolia), eucalyptus (Eucalyptus globulus) en ravintsara (Cinnamomum camphora) zijn de uitblinkers. De verdamping van deze 100% natuurlijke stoffen in de ruimtes waren mensen wonen, werken of ontspannen blijkt goed voor onze luchtwegen door met name de slijmoplossende en ontstekingsremmende eigenschappen.

In twee recente studies is daadwerkelijk aangetoond dat essentiële oliën het aantal microben in de lucht met 30 tot 67% kunnen verlagen (Lanzerstorfer 2019). Eenzelfde effect kan men natuurlijk ook in onze eigen bossen vaststellen: de essentiële oliën in boslucht laten ons dieper en vrijer ademhalen. Dat geldt zelfs voor mensen die op geurstoffen normaal gevoelig reageren. Al sinds eind 19^de eeuw zijn er in de Zwitserse plaats Davos al sanatoria en klinieken gevestigd voor mensen met luchtwegproblemen.

Lekkere en gezonde lucht bij de masseur

Naast de luchtzuiverende werking, zorgen essentiële oliën voor een aangename sfeer, waarin mensen zich prettig voelen en daardoor beter kunnen ontspannen. Dit is natuurlijk van grote waarde in een massagepraktijk. De cliënten ontvangen met een mix van citrusoliën of pure sinaasappelolie geeft een hartelijk welkom. Als er sprake is van een ontspanningsmassage is het aan te raden om cliënten zelf te laten kiezen voor een aroma. Want als iemand een hekel heeft aan lavendel dan wordt een wellnessmassage met deze specifieke olie een moeilijk verhaal. Is er sprake van een specifiek spier- of gewrichtsklachten is uiteraard aan te raden wel te kiezen voor de specifieke essentiële oliën die op deze klachten kunnen inwerken. Bijvoorbeeld zoete marjolein, jenerverbes, kruidnagel, kajeput, helicryse of rozemarijn.

Nog een bijkomend voordeel van essentiële oliën is een verhoging van het aantal negatieve ionen in de lucht waardoor er minder bacteriegroei zal plaatsvinden. Negatieve ionen zijn de ‘vitamines van de lucht’. In de afgelopen jaren is de zogenaamde ultrasone verdamper (of diffuser) in zwang geraakt in huis maar ook in de werksituatie. Daarbij worden de essentiële oliën die op een hoeveelheid water wordt gedruppeld via ultrasone trilling tot een zeer fijne aromamist omgezet die zich razendsnel door een ruimte kan verspreiden. Daarbij kan de ruimte dus bevochtigd worden maar ook de luchtkwaliteit en sfeer wordt sterk verbeterd door de inwerking van de miljarden negatieve ionen en geurmoleculen.

Meer lezen over luchtzuivering met essentiële oliën?

stichtingaromatherapie.nl

Bibliografie

Lanzerstorfer, A. et al – The influence of air-dispersed essential oils from lemon ( Citrus lemon) and silverfir (Abies alba) on airborne bacteria and fungi in hospital rooms – Journal of Environmental Science and health, 2019.

Motienujaite., O., Peciulyte, D. – Fungicidal properties of Pinus sylvestris L. for improvement of air quality - Medicina 2004, 40(8): 787-794.

Rijpkema, H., Aromecum, Van Absint tot Zonnebloem, 2004; 10^de druk 2021.